Η Θ Ε Ω Ρ Ι Α
Ζώντας με συμπόνια
«Η απάθεια μπορεί να ξεπεραστεί με τον ενθουσιασμό,
και ο ενθουσιασμός μπορεί να προκληθεί μόνο από δύο πράγματα:
από ένα ιδανικό, που θα κατακτήσει τη φαντασία
σε συνδυασμό με ένα συγκεκριμένο κατανοητό σχέδιο
για την υλοποίηση αυτού του ιδανικού».
— Arnold J. Toynbee
Καθώς το βιβλίο πλησιάζει στο τέλος του, μου γίνεται σαφές πόσο σημαντικό είναι να έχουμε ένα σχέδιο για την ενσωμάτωση όσων συζητήσαμε. Οι παρακάτω ιδέες προσφέρονται ως ένας τρόπος να σας υποστηρίξω στη δημιουργία μιας πιο υπέροχης ζωής.
Αξιοποιήστε τη δύναμη των ονείρων σας
«Ποτέ δεν είσαι πολύ μεγάλος για να βάλεις έναν ακόμα στόχο ή να ονειρευτείς ένα ακόμα όνειρο».
— C. S. Lewis
Έχω μια συλλογή από παλιά βιβλία επιστημονικής φαντασίας. Πρόσφατα, καθώς ξεφύλλιζα τη συλλογή μου, παρατήρησα ότι χωρίς εξαίρεση, ό,τι είχε φανταστεί κανείς σε αυτά τα βιβλία έχει γίνει πραγματικότητα. Από τις «Μεγάλες ιπτάμενες μηχανές» μέχρι τις «Μεγάλες πολεμικές μηχανές», εμείς οι άνθρωποι έχουμε δημιουργήσει όλα όσα φανταστήκαμε. Κάθε ανθρώπινη δημιουργία μοιάζει να ξεκινά ως μια ιδέα, ένα όνειρο.
Καθώς κοιτάζω τη δική μου ζωή μέχρι τώρα, βλέπω πώς ισχύει κι εκεί αυτή η δυναμική. Ό,τι έχω ονειρευτεί ποτέ έχει γίνει· τα πάντα. Καθώς παρατηρώ αυτό το μάλλον εκπληκτικό φαινόμενο, συνειδητοποιώ πόσο σημαντικά και ισχυρά ήταν και συνεχίζουν να είναι τα όνειρά μου – και πόσο σημαντικό είναι να τα έχουμε.
Εξάσκηση
«Οτιδήποτε αξίζει να το κάνεις, αξίζει να το κάνεις τσάτρα-πάτρα».
Όπως συζητήσαμε τις προηγούμενες εβδομάδες, έχουμε ήδη αρκετή εξάσκηση στους «συνηθισμένους» τρόπους σκέψης, ομιλίας και ύπαρξης (βλ. κεφ. 9). Αν θέλουμε να κάνουμε τη συμπονετική σκέψη και ζωή μέρος της ζωής μας, χρειάζεται να εξασκηθούμε και να δημιουργήσουμε νέες συνήθειες, νέα συνειδητά μονοπάτια.
Μέσα από την εξάσκηση αναπόφευκτα θα δούμε αποτελέσματα. Ο λόγος που μοιράστηκα τις επιτυχίες και τις αποτυχίες που έχω βιώσει στην προσπάθειά μου για μια συμπονετική ζωή είναι για να σας υπενθυμίσω ότι πάντα θα έχουμε αποτυχίες στο δρόμο μας προς την επιτυχία. Είναι μέρος του ταξιδιού. Ήθελα επίσης να μοιραστώ την αίσθηση της ομορφιάς και του νοήματος που έρχεται με την εξάσκηση.
Υποστήριξη
«Αν θέλεις να ταξιδέψεις γρήγορα, πήγαινε μόνος σου. Αν θέλεις να ταξιδέψεις μακριά, βρες παρέα».
(Αφρικανική παροιμία)
Οι ιδέες και οι πρακτικές αυτού του βιβλίου συχνά δεν είναι μέρος της κουλτούρας στην οποία ζούμε. Πολλοί από εμάς ενθαρρυνόμαστε συνεχώς από το περιβάλλον μας να σκεφτόμαστε και να συμπεριφερόμαστε με τρόπους που δεν γεννούν το επίπεδο συμπόνιας και σύνδεσης που είμαστε ικανοί να βιώσουμε. Είναι μια πρόκληση.
Είμαστε, τρόπον τινά, πρωτοπόροι. Εξαιτίας αυτού, το να βρούμε άλλους για να το μοιραστούμε αυτό γίνεται ζωτικής σημασίας. Κατά την εμπειρία μου, όσοι από εμάς βρίσκουν άλλους «ομοϊδεάτες» για να εξασκηθούν μαζί τους, έχουν μια πιο διασκεδαστική, αποτελεσματική και βιώσιμη πρακτική. Η εύρεση άλλων για να μας ακολουθήσουν στο ταξίδι μας, μάς βοηθά να αναπτυχθούμε και να ευδοκιμήσουμε ως τα αλληλοεξαρτώμενα πλάσματα που επιθυμούμε να είμαστε.
Από την πρώτη μέρα του ταξιδιού μου, αναζήτησα υποστήριξη. Μέχρι σήμερα, παρακολουθώ ομάδες εξάσκησης, εργαστήρια και έχω τακτικές κλήσεις με τους φίλους και τις φίλες μου της ενσυναίσθησης. Δεν θέλω καν να φανταστώ πώς θα ήταν η ζωή μου αν δεν είχα αυτή την πρακτική ως μέρος της καθημερινότητάς μου. Απ’ όσο μπορώ να πω, όλοι χρειαζόμαστε υποστήριξη.
Σ Τ Η Ν Π Ρ Α Ξ Η
«Βρήκα την απάντηση»
Όταν ήμουν 12 ετών, πήρα στα χέρια μου ένα βιβλίο των εκδόσεων «Life Magazine», μια μεγάλη βαρύτιμη έκδοση, γνωστή για τις πρωτοποριακές φωτογραφίες της. Δεν ήξερα ότι αυτό που επρόκειτο να δω σε εκείνο το περιοδικό θα άλλαζε την πορεία της ζωής μου.
Καθώς ξεφύλλιζα τις υπερμεγέθεις σελίδες, έπεσα πάνω σε ένα από τα πιο τρομακτικά πράγματα που έχω δει ποτέ.
Είδα, για πρώτη φορά στη νεαρή μου ζωή, την πραγματικότητα του πολέμου. Υπήρχε ένα φωτογραφικό δοκίμιο για μια στρατιωτική δράση που είχε λάβει χώρα στο Βιετνάμ. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, για μένα ο πόλεμος ήταν ένα παιχνίδι που παίζαμε με ψεύτικα όπλα. Χωρίς πραγματικό αίμα, χωρίς πραγματικό πόνο, απλώς ένα παιχνίδι που έπρεπε να κερδηθεί ή να χαθεί πριν πάμε σπίτι για φαγητό.
Καθώς τα μάτια μου σάρωναν τις σελίδες, το μυαλό μου έτρεχε σαν φοβισμένο ζώο, χωρίς να ξέρει αν έπρεπε να συνεχίσει ή να τρέξει να φύγει μακριά. Καθώς συνειδητοποιούσα τι έβλεπα σ’ αυτές τις εικόνες, συνέβησαν δύο πράγματα. Πρώτον, κατάλαβα ότι ο πόλεμος ήταν μια αληθινή και φρικτή πραγματικότητα της ζωής μου ως άνθρωπος. Και δεύτερον, είχα ξαφνικά τη βεβαιότητα ότι τέτοιες ενέργειες ήταν περιττές και πως πρέπει να υπάρχει τρόπος να αποφεύγονται.
Εκείνο το βράδυ, και για αρκετές ημέρες μετά, μοιράστηκα ξανά και ξανά την εμπειρία μου με τους «μεγάλους» στη ζωή μου. Με διαβεβαίωσαν ότι ο πόλεμος ήταν ένα απαραίτητο μέρος της ζωής. Το δωδεκάχρονο μυαλό μου κρυφά αρνήθηκε να τους πιστέψει. Και όμως, δεν είχα καμία απάντηση στο γιατί αυτό συνέβαινε. Έψαχνα και περίμενα για δεκαετίες.
Το 2001, διάβασα το βιβλίο «Μη βίαιη επικοινωνία: Η Γλώσσα της Καρδιάς» του Μάρσαλ Ρόζενμπεργκ. Μέχρι να τελειώσω την ανάγνωση των πρώτων κεφαλαίων, η αναμονή μου είχε τελειώσει. Στο βιβλίο, ο Μάρσαλ εξηγούσε ότι υπάρχουν ιδέες, δεξιότητες και πρακτικές που μπορούμε να διδαχθούμε και να εξασκήσουμε για να συνδεθούμε μεταξύ μας. Και ότι με αυτές μπορούμε να μάθουμε να υπερβαίνουμε τη βία.
Από τότε και μετά, ήξερα ακριβώς τι ήθελα να κάνω. Ξεκίνησα τη μελέτη του έργου του Marshall με τους πιο έμπειρους εκπαιδευτές που μπορούσα να βρω που είχαν και οι ίδιοι ενσωματώσει τη μη βίαιη επικοινωνία. Δεν άργησα να γνωρίσω τον ίδιο τον Μάρσαλ και τελικά δούλεψα μαζί του ως βοηθός του εδώ στη Νέα Υόρκη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου γίναμε φίλοι και μου έγινε σαφές ότι το μέλλον μου μπορούσε να γίνει μια ζωή με νόημα, πέρα από τα όνειρά μου. Μετά από αυτό, συνεργάστηκε μαζί μου για να ξεκινήσουμε το NYCNVC, εκπαιδευτήκαμε ως ομάδα στα Ηνωμένα Έθνη και ήμουν ένας από τους πρώτους ανθρώπους που τον αναπλήρωναν στις Εντατικές Εκπαιδεύσεις (IIT) του Κέντρου Μη Βίαιης Επικοινωνίας (CNVC). Το όνειρό μου γινόταν σιγά-σιγά πραγματικότητα.
Το 2002, είχα ήδη πουλήσει την επιχείρησή μου ως μηχανικός, είχα πουλήσει και το σπίτι μου και είχα μετακομίσει στη Νέα Υόρκη για αφιερωθώ στην ανάπτυξη του Κέντρου Μη Βίαιης Επικοινωνίας της Νέας Υόρκης (New York Center for Nonviolent Communication – www.nycnvc.org).
Το 2004, στη διαδικασία ανάπτυξης αυτού του οργανισμού και παράλληλα των υπηρεσιών μου, είχα ξοδέψει και το τελευταίο μου δολάριο. Οι γύρω μου ήταν πεπεισμένοι ότι είχα χάσει το μυαλό μου, με εξαίρεση τους γονείς μου και την αγαπημένη μου φίλη Nellie (για να αναφέρω αυτούς που εκτιμώ περισσότερο). Και ίσως όντως να έχασα το μυαλό μου· και βρήκα την καρδιά μου, το όνειρό μου. Ήμουν ξεκάθαρος. Ήμουν πρόθυμος να ζήσω σε ένα χαρτόκουτο αν χρειαζόταν, αλλά δεν μπορούσα να φανταστώ να κάνω τίποτα άλλο εκτός από το να μοιράζομαι αυτή την ανακάλυψη.
Θυμάμαι μια συγκεκριμένη ημέρα εκείνης της χρονιάς. Ήταν η πρώτη Δευτέρα του μήνα και ήμουν ιδιαίτερα ανήσυχος επειδή αντιμετώπιζα την πραγματικότητα ότι η περιουσία μου από εξαψήφιο νούμερο έπεσε στα μείον εξακόσια δολάρια.
Εκείνο το βράδυ, δίδαξα το δωρεάν εισαγωγικό εργαστήριο «Πρώτες Δευτέρες», όπως έκανα την πρώτη Δευτέρα κάθε μήνα. Στη συνέχεια, μια γυναίκα από έναν τοπικό οργανισμό κοινωφελούς εργασίας με ρώτησε αν μπορούσε να με προσλάβει για να διδάξω εκείνη και τους συναδέλφους της. Η πρώτη μου αμειβόμενη εργασία! Είπα ναι.
Την επόμενη μέρα (14 ώρες από την πρώτη πρόσκληση), μου τηλεφώνησε ένα μέλος της Επιτροπής Συντονισμού Επικοινωνιών των Ηνωμένων Εθνών. Κι εκείνοι ήθελαν να με προσλάβουν για να διδάξω. Το όνειρό μου γινόταν βιώσιμη πραγματικότητα.
Είκοσι δύο χρόνια αργότερα, ένα δροσερό ηλιόλουστο πρωινό Δευτέρας, στην άνεση του σπιτιού μου, κάθομαι και πάλι στον υπολογιστή μου, για να βάλω τις τελικές πινελιές στο τελευταίο κεφάλαιο ενός βιβλίου που ήθελα να γράψω από τα δώδεκά μου χρόνια. Σας ευχαριστώ που μοιράζεστε αυτή τη στιγμή μαζί μου.
Με ευγνωμοσύνη, ταπεινότητα και αγάπη,
Thom
Ε Ξ Α Σ Κ Η Σ Η
Πρακτική 1 – Εξάσκηση, εξάσκηση
Σας προσκαλώ να ξεκινήσετε μια (ακόμη) χρονιά μάθησης και εξάσκησης της συμπόνιας. Καθώς διαβάζετε αυτό το κείμενο, χιλιάδες άνθρωποι έχουν διαβάσει το βιβλίο, έχουν παρακολουθήσει και συνεχίζουν να παρακολουθούν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο ίντερνετ (The Compassion Course Online | «Κοινωνία Ενσυναίσθησης» στα ελληνικά). Μπορώ μόνο να φανταστώ ότι θα επωφεληθούν από την υποστήριξη και τη συντροφιά σας. Μπορώ μόνο να φανταστώ ότι και εσείς θα επωφεληθείτε.
Πληροφορίες θα βρείτε στο www.cco.gr
Πρακτική 2 – Εξάσκηση, εξάσκηση, εξάσκηση
Βρείτε ή δημιουργήστε μια ομάδα ομοϊδεατών για να μάθετε και να εξασκηθείτε μαζί τους. Η δημιουργία υποστήριξης με αυτόν τον τρόπο είναι ανεκτίμητη. Βρείτε μερικούς φίλους που θα συμμετάσχουν μαζί σας σε αυτό το πρόγραμμα για να μάθετε και να εξασκηθείτε μαζί. Μπορείτε επίσης να βρείτε σύντομα σεμινάρια στη διεύθυνση www.cco.gr
Πρακτική 3 – Ονειρευτείτε…
Μετάφραση: Μαρία Αγγέλου